Mükemmel Günler / Perfect Days (2023) / Wim Wenders

Ağaçların sadık selamcısı

Avucunda evine götürüp yetiştirdiği filizlerin

şefkatli bakıcısı

Hirayama- “Huzurlu Dağ”

Demek ki, huzurla uyanış ve

gökyüzüne her sabah bir tebessümle bakabilmek

şeylerden, yerlerden bağımsız

“Şimdi, şimdide.”

Huzur, talep etmemekte, beklememekte

Kendi yarattığın mükemmel düzen

Günlük işlerinin sırası ve sadeliği

Beklentin sadece temizlediğin klozetin santiminde

Ve dışındaki güzelliğin kendisinde,

yaprakların duvara yansıyan gölgesi mesela,

beklenmedik, her an dikkatini çekebilme özgürlüğünde

*

Geceleri çevrilen kitabın sayfası,

Yeni gününün yoluna eşlik eden şarkı da

huzurunun parçası

Müziğin sözü ya da sözün arası da,

bir anda ve herhangi bir yerde olmaktı belki bir anlamda

Hep uzaklara bakışın da

Geçmişin, değiştiremediklerin ve artık hayatına dahil etmek istemediklerin

Çoğu reddedişin, aza gidişin

Geride bırakışın, vazgeçişin kararlı  

Yine de

Geride bıraktıklarının gözlerini yaşartması,

Tebessümün teslim olmayışı

Büyük ihtimalle acının doğurduğu bir dağın sonsuz sükuneti

Çektiğin fotoğraflar, kusursuz arşivi,

ağacın altındaki huzuru sabitlemek miydi

Ki o imkansız… ama zaten sanat bu değil mi?

Olmayanı oldurmanın bin bir hali

*

Peki sık sık kadraja giren çeken ‘skytree’?

Şehirler, ağaçların yerini alan ışıklı yükselenler

Akçaağaçlara tepeden bakan ışıklı kule

Şehirdeki hayatın huzuruna dair ne söylüyordu

*

Ağaca sarılan adam, yanından geçenin deli dediği,

Ahtapot zihinden özgür, 3 yaşındaki bir çocuk gibi

Ağacın yanı başını kendine mesken edinmişti.

Bir başka ağaçdaş…

Filmi izlediyip de bunları yazdıktan 1 hafta sonra şehre karıştığımda,

bir genel tuvaletin önünden geçerken

şu da aklıma geldi;

acaba tuvaletin her santimetrekaresinde temizlediği,

geçmişinde arınmak istediği o kirler,

kirlerin içindeki izler miydi?

*

İzlediğimden günden beri, film hala parçaları arasında bırakılmış o boşluklarda işlemeye devam ediyor. Sona ermiyor.  Karakterin ismi Hirayama’nın anlamı “Huzurlu Dağ”, bunu araştırmazsak bilmiyoruz. Ama parçalardan biri de o.

İzlenimlerimi yıllar sonra yazdım “Film Kapanı”na. Parçalar arasında gezinirken döşediğim taşlar üzerine.

Çoğu kişisel olabilir ama zaten bence bu filme özel olan buydu. Film huzurun penceresinden ve Hirayama’nın gözlerinden şimdiye bakıyordu. İzlemiş kiminle konuşursam, boşluklar başka başka dolmuştu. Bu da ustayı usta kılan olsa gerek.

Filmle için gezinirken, resmi web sitesine de uğradım, ve orada başka bir hoşlukla karşılaştım! Bu da gidene sürpriz kalsın https://www.perfectdays-movie.jp/en/

Yas ve Müzik

Neden dinleyemedik, belki hala dinleyemiyoruz müziği?

Bilmem böyle hissedenler benimle aynı düşünceleri paylaşır mı?

Müzik bir alan açar her dinlediğimizde.

Duyduğumuz, canlanır müzikle.

Ve tüm beynimize, her hücremize nüfuz ederken, biz o şarkılık sürede,

sözlerde geçen hikayeyle bir oluruz.

Kendimizle her şey arasına örülü ağı çözer dışarı uzanırız, dokunuruz.

Bir başka hikayeye konuk olur, bununla kalmaz, yaşayanı oluruz.

Bazen müzikle dokunduğumuz geçmişimizden anlar, anılardır.

Zihne, söze dökülmeyen, kıyıda köşede kalmış parçalardır.

Onlar canlanır.

Yaşadığımız bir yas varsa, ya da paylaştığımız büyük bir acı,

neşeli ezgilerde, cıvıl cıvıl bir yerlerde de olmak istemeyiz.

Bu ilgisiz gelir, kopuk hissettirir, anlamamak, anlaşılmamakla eş değerdir.

İstediğimiz burada, yasın sükunetinde kalmaktır.

Sükunet, inkar değildir.

Yeni gerçeğimiz için hazır olana dek, yeni bir gözle görene dek ihtiyaç duyduğumuz “es”tir.

Yeni bir güne hazırlayan uyku gibi, yağmadan önce buharlaşan, görünmez olan su gibi.

Bir süre görülmemek, duyulmamaktır. Belki yok olup her şeye karışmaktır.

Bağı hissetmek, yanında olmak, bir oluştan dem almaktır.

Ta ki hazır hissedinceye dek. Kalben, bedenen, en son zihnen.

Hazır hissettiğimizde, müzik yine çalacak, istediğimiz kadar derine nüfuz edecek, duymak istediğimiz hikayeyle buluşturacak, sesle birlikte yaşam yine içimize dolacaktır.

Hep müzikle, evrenin müziğiyle kalalım!  

Corona ve “Dünya Evim ve Yanıyorsa”

iva-rajovic-C1Sr11Fs5Zc-unsplash.jpgAlışkanlıklarımız, önceliklerimiz değişmeye başladı. Kaygılarımız ortak, korkularımız var ve güçlü. Aynı zamanda kendimizi hiç beklemediğimiz alanlarda geliştirmeye başladık. Sevgiyi daha uzaktan ama yürekten duyar olduk.  Yavaşladık, aldığımız nefesi fark ediyor, soluğa şükrediyoruz. Kulaklarımızda daha fazla kuş sesi. Hava daha temiz. Belli ki doğa mutlu. Gözle görülmez bir viral zekanın önünde din, dil, yaş fark etmeden başını önüne eğdi dünyanın efendisi sanrısında olan yağmacı, tüketici bir tür – insanoğlu.

Uzunca bir mola aldık. Bir nevi doğum öncesi ana rahmindeyiz. Yola devam edeceğiz ama eskisinden farklı. Gelecek nasıl olacak? Geleceğin var olabilmesi için neyi nasıl yapmalıyız? Daha önce sormadığımız soruları sormaya ve bunlara dürüst yanıtlar vermeye mecbur olduğumuz zamanlar.

Greta Thunberg’in bir kişilik eylemi ile başlayan, bugün milyonlarla devam eden gençlik hareketi* (Fridays For Future / Gelecek İçin Cumalar) başından beri bunu yapıyor. Kendi kendimize kazdığımız bu tünelden geçerken ve dışarıdaki aydınlığa ulaşmaya çalışırken, dışarı çıktığımızda hiçbir şeyin eskisi gibi olamayacağını anlamak zorundayız. Tüm insanlık yetilerimizi kullanarak her anlamda daha adil ve iyi olmak, doğanın kendi denklemlerini anlayarak, bütünsel bir vicdanla seçimler yapmak ve dönüşümü başlatabilmek… tam da böyle bir krizin içinden çıkarak mümkün olabilecek belki de. Gençlerin yaptığı gibi, bilimi arkamıza alarak, büyük resmi görüp, küresel ve bireysel olarak yapabileceklerimizi gözden geçirmenin zamanı şimdi.

Bugün yaşadıklarımızla, iklim değişikliği ve gelecek senaryolarının bire bir ilişkisi var çünkü. Önü kesilmeyen fosil yakıt tüketimi, sera gazı salımı, artan sıcaklık, hayvanlardan insanlara gececek hastalıkların artması, buzulların erimesi ve tundraların açığa çıkması, yangınlarla vahşi hayvan türlerinin insanların yaşam alanlarına girmek zorunda kalması, göç ve yoksulluğun artmasıyla daha fazla yiyecek olarak tüketilmesi, bütün bu gelişmeler henüz tanışmadığımız yepyeni virüslerin yaşamımızın parçası olması demek. Bu tabloya kuraklık ve savaşların eklenmesiyle belki bugünü arayacağımız yarınlarımız çok uzak değil.

Oysa hala mümkün. Değişim mümkün. Bireysel olarak daha fazla öğrenerek, anlayarak ve sonra sistemden talep ederek, eyleme geçerek. Greta’nın dediği gibi, “Kimse değişim yaratmak için küçük değildir.”

BANU-SON.JPGBen de sinek kuşu Kolibri’nin yaptığı gibi, “Elimden gelenin en iyisini yapıyorum” ve müziğin alan açan, birleştiren, harekete geçiren gücüne inancım, Greta ve Gelecek İçin Cumalar’ın müthiş gençlerinden ilhamla ortaya çıkmış ve yine onlar tarafından Türkçe ve İngilizce olarak iki dilde söylenmiş bu şarkıyı sizlerle heyecanla paylaşıyorum. Dünya Evim ve Yanıyorsa. 24 Mart’ta ilk kez Açık Radyo (94.9)da, 27 Mart’ta tüm dijital platformlarda.

Ve gerçekten umutluyum. Gelecek güzel gelecek!

 


Fotoğraf: Iva Rajovic

*

Birkaç okuma önerisi:

  • Açık Yeşil – Teorisi ve Pratiği ile Bir Ekoloji Rehberi / Ömer Madra- Ümit Şahin
  • Açık Yeşil 2 – İklim Krizi-Politika ve Aktivizm / Ömer Madra- Ümit Şahin
  • Havadan Sudan Doğru Bilinen Yanlışlar  / Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu
  • Sessiz Bahar / Rachel Carson

Devamı sizden de önerilerle gelsin, liste uzasın…

Bir Şarkının Güncesi: “Dünya Evim ve Yanıyorsa”

15 Mart 2019

_MG_0058 2.jpegFridays For Future Turkiye, Atlas Sarrafoğlu‘nun çağrısıyla ilk kez Bebek Parkı’nda bir araya gelmişti. Başlangıç için çok güzel bir kalabalıktı. Şarkı güncesi olması için henüz erken ama ilham nedeni olarak bu günü hatırlamam gerekir.

4 Mayıs 2019

Ekran Resmi 2020-03-21 20.17.45.pngAyvalık ve çevre köylerinden gelen Zeytin Çekirdekleri / Renkli Saatler çocuklarıyla iki ayda bir buluşuyor, her seferinde açık bir sohbet ardından ne hakkında şarkı yapmak istediğimize karar veriyor, sözleri hakkında fikirleri topluyorduk. Aynı çalışmanın içinde çocuklar sohbetimizle ilgili resim yaparken ben de o günün sohbetini, şanslıysak tamamı ya da bir bölümü bitmiş bir şarkıya dönüştürmeye çalışıyordum. Hep birlikte, perdelere asılan boyalı resimler önünde toplanıyor, şarkımızı söylüyor, birbirimizi kutluyor ve ayrılıyorduk. 4 Mayıs buluşmamızda dünya üzerine sohbet ederken 7 yaşındaki Aydın nesli tükenmiş bir kuş olan Dodo’yu bize tanıttı. O gün ortaya çıkan şarkının dörtlüğünde, Dodo dünyaya bakıp gördüklerini anlatmaya hazırlanıyordu…

20 Eylül 2019

DSCF3231.jpgDünyada ve Türkiye’de Fridays for Future Turkey ve Sıfır Gelecek  organizasyonuyla yapılacak  20 Eylül İklim Grevi yaklaşıyordu. Dodo’nun şarkısını İklim Grevi günü tamamlamış olmak istiyordum.  Sözler yine gençlerden gelmeliydi. FFF gençlerin sosyal iletişim platformlarındaki sözlerinden, iklim krizi ile ilgili bilinmesi gereken gerçekleri manifesto olarak yayımlayan Yokoluş İsyanı açıklamalarını esas alarak şarkı sözlerinin tamamını rap formunda bir araya getirdim. 20 Eylül İklim Grevi’nde,  Moda Yoğurtçu Parkı’nda, Fridays For Future Turkey gençleri ile birlikte şarkıyı ilk defa söyledik.

22 Eylül 2019

DSCF3223.jpgİklim Grevinde Fridays For Future Turkey  gençlerinden Selin Gören’in sinekkuşu hikayesini dinlemiştim. Bu çok küçük, sembolik ve ilham veren bir hikayeydi. Selin’e, şarkının Dodo kuşlu nakarat bölümünü, Sinek kuşuna uyarlamayı teklif ettim. Şarkının iki versiyonu olabilirdi. Dodo kuş yine Ayvalık çocuklarıyla tamamlanabilirdi. Fridays for Future sözlerinin de sinek kuşu Kolibri ile yola devam etmesi anlamlı olacaktı.

1 Aralık 2019

Ve şarkının nakaratını Kolibri-sinekkuşuna uyarladık.

“Yangın büyük, o küçük belki / Bir sinek kuşu, ismi Kolibri / Bir aşağı, bir yukarı kanat çırpıyor / Damlalarla su taşıyor. / Durup seyredene, sorana yanıtı  / “Elimden gelenin en iyisini yapıyorum. Dünya evim ve yanıyorsa / Gördüğümü de  söylüyorum”

IMG_3249.jpeg

Artık Kolibri şarkısı söyleyecek genç vokalistlerini bulmaya hazırdı. Selin aynı günlerde FFF grubundan gönüllüleri bulmaya yardımcı oldu. Selin, Sera, Atlas, Özge, Ege vokal grubuna katıldılar. Tayga, Deniz ve Yağmur daha sonra katılacaktı.  Bir whatsapp grubu kurmuş ve ilk bilgileri paylaşmaya başlamıştık.

27 Aralık 2019

Ekran Resmi 2020-03-21 19.18.30.png

Tuna Erlat – Londra’da yaşayan yeteneğine, birikimine ve ondan da önemlisi kişiliğine ve anlayışına çok güvendiğim bir müzik insanı.  Tuna’ya bu şarkı için beat yazma teklifimi ilettim, aynı gün çalışmaya başladık.  Tuna yaptığı yeni akor ve melodi önerileriyle sadece beat yazmamış, şarkının ikinci bestecisi olmuştu. O kadar kısa sürede anladı, çalışmayı tamamladı ve şarkıyı gençlerin seveceği bir yere taşıdı ki, şundan eminim: Tuna’sız bu iş böylesine içime sinmiş olmayacaktı.

12 Ocak 2020

IMG_2947.jpegŞarkının melodik bölümleri için FFF gönüllülerinin yanı sıra, birkaç iyi sese daha ihtiyaç duyuyordum. Açı Okulları müzik bölümü koordinatörü sevgili arkadaşım Neşe Türkeş’e danışmamla birlikte birbirinden yetenekli üç liseli gençle tanıştım. Lara, Derya ve Rhea. Ve hemen ardından iletişime geçtiğim Alvi. Şarkıyı ve arkasındaki hikayeyi onlara anlattım, içinde  yer almayı onlar da istediler.

25 Ocak 2020

C32BB407-F8C3-4C41-B8F7-EF3ECDE9B1E7Şarkının İngilizce versiyonunun olmasını çok önemsiyordum. Bu konuda da Amerika’da yaşayan 14 yaşındaki çok yetenekli bir genç, Kayra Bahar Serpengüzel aramıza katıldı ve sözlere sihirli dokunuşunu yaptı. Sihirli diyorum çünkü, Kayra Bahar sözleri çevirmekle kalmadı, adeta değiştirmeden ve kendinden kaynaklı bir güzellikte yeniden yazdı: Earth is My Home, It’s Calling

7 Şubat 2020

 L1110099.jpgIMG_3845.jpeg

Kayıtlar için Ada Müzik Stüdyo’dan tarihler almaya başladık. Şarkı sözlerinin ritmik olarak yerleşmesi ve rap ruhuyla söyleyebilmek işin en önemli bölümüydü. Tuna’nın aracılığıyla bilinen ve çok sevilen rap sanatçısı Kamufle ile yollarımız kesişti ve kendisinden kayıtlarımızda bize rehberlik yapması için ricada bulundum. Kabul etti ve onunla geçen kayıt günü bizim için bir dönüm noktası daha oldu. Tuna aracılığıyla İsveçli R&B/Soul şarkıcısı Shaqdi’den de İngilizce sözlerin oturması üzerine yardım almıştık. Şanslıydık!

 

20 Ocak, 16 Şubat, 23 Şubat 2020

Kayıt tarihlerimiz. Vazgeçilmez kakaolu vegan kekimiz. Kayıt masasında sevgili Ceren Çakar. 16 Şubat Kamufle ile birlikte olduğumuz, Türkçe bölümleri yeniden söylediğimiz ve 23 Şubat ondan aldığımız ilham ve tekniklerle İngilizce kaydını yaptığımız günler.

63e6ab7e-b377-4b3a-8005-86aed64a4c5c.jpg

Sera Çamaş, Tayga Yuca, Atlas Sarrafoğlu, Rhea Lereya 

5498364C-E1B1-4B24-B6CB-8023F6E88E1B.JPG

Alvi Moreno, Lara Karaağaç, Derya Yiğit Ertin, Damla Birsu Mercangöz

facetune_27-02-2020-14-33-00-2.jpgBanu Kanıbelli, Selin Gören, Atlas Sarrafoğlu, Ege Edman,                                                          Ece Doğa Bayraktar, Yağmur Ocak, Deniz Çevikus, Özge Korkmaz

29 Şubat 2020

IMG_9471.jpgŞarkıyı, İngilizce versiyonuyla paralel tutmaya da dikkat ederek 7 ana vokale paylaştırdım.  Stüdyoya gelen herkesin, finalde iyi bir iş olmasından ödün vermeden, şarkıda yer almasına, bir izi olmasına gayret ettim. Mix-mastering ve şarkının son hali, yine Tuna’nın ellerinden çıktı. Ada Müzik’e göndermeye artık hazırdık. Şarkımız Ada Müzik’in vazgeçilmez emekçileri Gül Yalçın ve Sevgi Yücel’e, tasarımı Ragıp İncesağır’ın ellerine emanetti artık.

11 Mart 2020

Spotify’dan sabahın erken saatlerinde gelen bir mesaj; 27 Mart’taki single’ınız için hazırlanın! Evet, şarkımız tüm dünyada yapılacak olan 3 Nisan İklim Grevi’ne yetişmişti:)

‘Asla’dan ‘Buyan’a Film Müziği Yolculuğu

IMG_0403 IMG_0436

Yıllar sayabilirim,  Serdar’ın film müziği teklifine hayır, ben film müziği yapamam ki sabit yanıtını verdiğim. Geçtiğimiz yaz, kimsenin değil, kendi kendime koyduğum sınırları görmeye niyet ettiğim günlerde ‘asla’nın yerini ‘neden olmasın’ alınca, bir deneme şarkısı ile başlayan müzikler tüm filmi kapladı. Bir sene sonra 27 Eylül’de Ovacık’ta, bir yandan zeytinlerin hasatını yapıyor, bir yandan yeni aya yeni niyetler serpiyor, bir yandan film şarkılarının aramıza karışmasını kutluyorduk sevgili Bejan Matur ile birlikte. Buyan* sözcüğünü işte en çok bugünlerde kullanmaya başladım. Şimdi biraz albümün kendisinden bahsedeyim.

28f9cf9c-f6f9-4260-85fc-059d6b119b16.jpgİnsan neyle yaşar diye sorup, yanıtı sevgide gören ve gösteren bir filmin müziklerini yapmaktan büyük keyif aldım. “5 Silahşörler” Serdar Pehlivanoğlu’nun yazıp yönettiği bir hikayede, çok eski dostum Ülkü Uzun’un prodüktörlüğünde bağımsız bir film olarak sinema arşivinde yerini aldı. Ancak henüz izleyicisiyle buluşamadı. Bağımsız bir filmin, çok küçük bütçelerle ve büyük gönüllülükle meydana gelip izleyiciyle buluşmasının çeşitli nedenlerle erteleniyor olması gerçekten düşündürücü. Bu durumda, müzik filmden önce yola çıkıp seyirciye filmin hikayesinin ve muhteşem oyunculuklarla işlenmiş karakterlerinin ortak duygusunu taşımış oluyor. Ve umuyorum en kısa zamanda gösterime girdiğinde kendini tamamlamış olacak. Burada şarkıların kendilerinden ilham aldığı usta oyuncular Mine Çerçi, Arif Pişkin, Cüneyt Yalaz, Mustafa Turan, Ladin Avşar, Levent Sönmez’in kulaklarını filmin içinden en güzel duygularla birlikte çınlatıyorum.

IMG_7517.jpg  img_8832.jpgYetenekli ve azimli müzik ortağım Emir Özgören ile çalışmış olmak en büyük ayrıcalıklarımdan biri oldu. Emir düzenlemeleri, kayıtları, mix ve mastering’leri yaptı. Yılların dostu Muammer Ketencoğlu akordeonuyla temaların her birini kendince ve olağanüstü güzellikte çeşitlendirdi.  Seda Subaşı, Riccardo Marenghi, Barış Doğukan Yazıcı, Beste Su Bayramoğlu, Ozan Kemaloğlu enstrümanlarıyla şarkılara ruh kattı. Tuna Erlat, Kahpe Felek’i remixle uçurdu. Bu süre zarfında film müziklerine yorumlarıyla, önerileriyle bizi zenginleştiren Avi Medina’yı da sevgiyle anıyorum.

IMG_7518 2.jpg

Evet şarkılar! Bu albümde şarkılar var. Karakterlerden ve öykünün kendisinden ilham almış dört şarkı ve onlara ait temaların çeşitlemeleri. Ve de umut vaad eden genç bir grup H.A.T ın bir şarkısı. Şarkıların söylediklerinin filmden ayrı yaşadığım hayatla denklikleri ayrı birer hikaye. Bir başka yazıda anlatmak üzere.

IMG_7520.jpg

Tüm müzikler dijital müzik ortamlarından ulaşılabilir, indirilebilir, dinlenebilir. Müziği her zaman koşulsuz destekleyen Ada Müzik’e sonsuz teşekkürlerimle. #Hepmüziklekalalım

IMG_5387 2.JPG

Son söz: Buyan!


* Buyan: “Buyan, Tiva lehçesinde iyilik, sevap demek iken, Altay lehçesinde Bıyan olarak okunur ve teşekkür anlamına gelir. Her iki ifade de doğrudur, fakat birleştiğinde anlamları büyüktür. Minnettarlık anlamına gelse de, tam karşılığını vermez. Minnettarlığa  ve minnet duygularına iyilik dileme duygusu da eklenmelidir. İşte o zaman bunun adı “buyan” olur.” Asu Mansur / ‘Şaman Aynası’ / s. 40

 

Bir Karahindiba Rüzgara Dayandığında…

38rY40D

Bu yazıyı “Where’s My Martina” şarkısının Martina’ya 60 yaş doğumgünü hediyesi olarak verileceği akşamın sabahı yazıyorum. En az hediyesini vermek için heyecan duyan eşi kadar heyecanlıyım. Akşamı iple çekiyorum. Şarkı sahibine ulaşmadan ve bu gün tarihe karışmadan önce, bu şarkıdan bana geriye kalacak olan çok tatlı bir anektot var anlatmak istediğim.

Çok genç yaşında ülkesinden çok uzaklara hemşire olarak gidip hayatının aşkını bulan ve evlenip birbirinden güzel üç kız çocuk dünyaya getiren bir İrlandalı Martina. Ana dili İngilizce olduğu için bu şarkı da İngilizce oldu dolayısıyla.

Her sahibine şarkı’da olduğu gibi, kızlarından, kardeşlerinden, eşinden, arkadaşlarından Martina için yazılan mektupları okumakla başladı yine benim işim. Ama bu sefer, söz yazma tarafında yalnız değildim. Çok sevgili eski bir dostum Çiğdem yanımdaydı. Çiğdem aslında Martina’nın da arkadaşı ve eşine doğumgünü hediyesi olarak şarkı yapma önerisini sunarak bizi bir araya getiren kişiydi. Mektupların toplanmasını kolaylaştıran ve dizeleri oluşturmakta aktif rol alan, yazarlık söz konusu olduğunda ise çok yetenekli bir söz ortağım vardı.

Mektupları daha okurken, Martina’nın en küçük kızından gelen bir bilgi ikimizin de tüylerini diken diken etmişti. Bu anı, yıllar öncesine gidiyor, annesiyle yaptığı bir yürüyüşü anlatıyordu. Bu yürüyüş sırasında, Martina yol üzerinde bir karahindibayı eğilip koparmış, havaya üflemiş ve şöyle demişti: eğer bir karahindiba rüzgara dayanabiliyorsa, bize zamanı söylüyordur. Kızı onu çok etkileyen bu sohbeti sanki bugün gibi hatırlıyordu. Nitekim 12 yıl sonra omuzuna bir karahindiba dövmesi yaptırmıştı. Dövmesi, ona annesini ve hayatında temsil ettiği her şeyi hatırlatacaktı.

Çiğdem’le ikimizin mutlu mesut sözleri bitirmiş, benimse beste ve düzenleme aşamasına geçtiğim günlerin birinde Çiğdem’den heyecan dolu bir telefon geldi. Çiğdem telefonda, Banu karahindiba bölümünü değiştirmemiz gerekebilir diyordu. Ne oldu Çiğdem? Çiğdem gülmekten anlatamayacak durumdaydı.  Ne oldu, neden değiştirmemiz gereksin ki? İşte Çiğdem’in ağzından o sabah olanlar…

Yürüyüşleri sırasında, Çiğdem Martina’nın ağzını arar.

  Martina, siz İrlandalılarda karahindiba ile ilgili bir inanış var mı?

Hayır yok.

Ya Martina, hani zamanla ilgili olan… Geçenlerde bir yerde okumuştum da şimdi unuttum tam olarak neydi… Neymiş, sanki rüzgara dayanıyorsa, uçuşmuyorsa, zamanla ilgili bir şey demekmiş… yok mu öyle bir şey?

Hayır Çiğdem! Yok öyle bir şey!

Çiğdem hem şaşkın, hem gülmekten zor konuşarak; – Emin misin Martina, bi’ daha düşünsene…

Martina geçer Çiğdem’in karşısına, koyar elini Çiğdem’in omzuna.

– Bak kızım, evet bir şey var. Ne bilmek istiyor musun? Eğer bir karahindibaya bakarsan bil ki o akşam yatağına işersin!

İkisi de çok güler tabii ama Çiğdem eve gelir gelmez doğru bana, telefona.

– Banu Martina hiç hatırlamıyor. Kızına yıllar önce söylediklerini hiç ama hiç hatırlamıyor ve şöyle şöyle oldu… Yatak, ıslak, çiş, ??? Şarkıda tutmak istediğimize emin miyiz?

“Tapped on her shoulder, a dandelion

Standing timelessly in the wild wind.”

Siz olsanız ne yaparsınız? Kısa bir tereddüt. Ama gerçekten çok kısa! Tabii ki kalacak sözlerde. Çünkü böyle bir şey. Tam da böyle bir şey.

Etkiliyoruz çocuklarımızı. İzler bırakıyoruz onlar üzerinde, o kısacık anlarda, küçücük detaylarda, hiç beklemediğimiz boyutlarda. Unuttuğumuz, unutacağımız anlar boyunca. Unutmak da işin doğasında var. Çünkü ebeveynlik- hormonlar işin içinde olduğu için belki daha fazla annelik-  öylesine çocukla bir olup kendini kaptırdığın bir zaman ki, bir adım geriye çekilip o çok değerli anları seyretme, istifleme lüksün olamıyor. Küçüğünle bir olup akıyorsun zaman içinde. Tabii ki önemli olaylar zamana dirençli anılar olarak bir yerlerde diziliyor ama işte böylesine küçük sohbetler, detaylar, farkına varmadan iz bırakanlar, senden bir çırpıda çıkıp, çocuğunun bir ömür boyu misafiri olabiliyor.

Şarkıya dönecek olursak, ‘karahindiba’yı bıraktık sözlerde. Çünkü Martina hatırlamasa da, şarkı onun için arkeolojik bir anı kazısı yapmış ve sevenlerinden çok tatlı anıları, duyguları, düşünceleri bir araya getirmişti. Karahindiba bunlardan sadece bir tanesiydi ve çok değerliydi. Narin bir omuza dövme olacak kadar iz bırakmış, hep hatırlamaya adanmıştı.

İşte Martina’nın şarkısının perde arkasından, birden bize bir hikaye. Ve de galiba farkındalık, hele hele çocuklar yetiştiriyorsak en önemli mesele. Ve umarım Martina  kendi şarkısı ile karşılaşınca çok mutlu olmuştur, sevdikleriyle…

 

 

Onun Şarkısı

Ekran Resmi 2019-03-12 15.32.01

Her seferinde, başladığım noktadaki boş ve beyaz sayfa, bittiğinde yerini şarkıya yansımış bir insanın suretine bırakıyor. Bu suret, belki bir yaşamın başında, belki ortasında veya sonunda, sahibinin tözünden, yaşamının  ana renklerinden izler taşıyor.

Şarkının sahibi belki henüz daha 13 yaşında, bunu bilmiyor. Suretinden parlayan her ne ise ilk kez duyuyor. Ya da 18, bildiğinden emin değil. Şarkıdaki sureti her koşulda ona dikkat ve sevgiyle yaklaşıyor, kulağından içeri süzülmesiyle birlikte sahibinde kendine bir yer buluyor.

Şarkıya hazırlık süreci, şarkı sahibiyle ilgili yakınlarına sorduğum birkaç sorunun, onunla ilgili anıları, söylemek istediklerini bir araya getirmesiyle başlıyor. Şarkı yazarının görevi bir arı gibi, bu yazılı metinlere girmek ve iğnesiyle içindeki özü almak oluyor. Düşünceler duygu taşıyor. Ve arının o sözcüklere iğnesini değdirmesi duygunun bulaşması için yeterli oluyor. Baskın gelen duygunun harekete geçirmesiyle, gelen tüm bilgiler önce damıtılmış bir surete- şarkının sözlerine, sonra da müzikle et ve kemiğe bürünüyor. Bir insanın başka insanlara yansımış suretlerinin ortak bir ifadesi olarak, bir şarkı böylece ortaya çıkıyor.1EFEE696-05EE-493C-A859-80C61D2C69B7

Çok yakında 13 yaşını dolduran yeğenim için arkadaşlarına sorarak aldığım cevaplardan ona özel bir şarkı yaptım. Onun şarkıyı ve sözlerinden ortaya yansıyan ‘Arda’yı şaşkın, mahçup ve mutlulukla dinleyişini hiç unutmayacağım. Tüm arkadaşlarının kendisiyle ilgili ‘her koşulda dürüst’ olduğunu ve birkaç başka ortak özelliğini söylemesi, bunun böyle olduğunun herkes tarafından bilindiğini ve buna değer verildiğini kendi şarkısı  yoluyla duyması… kendisine ait, belki de şimdiye kadar ismini koyamadığı ama herkesçe dile getirilen özelliklerinin onu sevenlerce kutsanmasının, onun biricik yaşamı için anlamlı bir hediye olduğunu biliyorum.

Ve Kayra… Kendisine 1 yıl kadar önce 12 yaşında benzer şekilde yapmış olduğum şarkının sahibi, Nature Girl. Ağaçlara sarılan, resimler yapan, piyano çalan, kalbi pırıl pırıl atan Kayra. Teyzesinin onu anlatan mektubundan derlenmiş sözlerden ortaya çıkan şarkı, ABD’de yaşayan Kayra’ya sürpriz bir mezuniyet hediyesi olmuştu. O günden beri şarkının kendisine uğur getirdiğine inanırmış. Kayra Serpengüzel birkaç gün önce, yazdığı bir şiirle, bu şiirin piyano eşliğinde seslendirildiği Piano Slam 11 yarışmasında, ülke çapında birinci oldu. Şiirinde  bir araya getirdiklerini okumak, sahne üzerindeki güçlü duruşunu izlemiş olmak çok etkileyiciydi.

Şarkı mı bir yıl önce onun içindeki töze dokundu ve olacak olanın eskizine şahitlik yaptı, o mu şarkıya dokunup oldurdu bilmiyorum ama her ne ise, açıklaması sadece akıllara sığacak bir şey değil. Ve aslında… bırakayım öyle kalsın. Kendi adıma, iğnesiyle mutlu mesut bir arı, hayatımın sonuna kadar müzik ve tözden cevherler arasında mekik dokumaya varım:)


Nature Girl                                                                                                                                               Söz & Müzik: Banu Kanıbelli                                                                                               Düzenleme: Emir Özgören                                                                                                                  Yazı başlığı ve klipteki tüm illüstrasyonlar : Arbil Çelen Yuca

 

Bundan Böyle #Vegan

Daha önce değildim, çünkü ne olduğunu bile tam olarak bilmiyordum. Bilmiyordum çünkü bildiğimi sanıyordum. Bildiğimi sanıyordum çünkü aslında öğrenmeye niyet etmiyordum. Öğrenmeye niyet etmiyordum çünkü zahmetsiz yargılarım vardı. Konforumun keyfi yerindeydi ve iştahımın gözü açtı.

Oysa kıpırtıları başlamıştı bir süre önce. Mesela, 2017’de izlediğim ve çok etkilendiğim film “Beden ve Ruh”un ilk dakikalarında, kesimhaneye götürülen inekler ve  o ineklerin seyircinin içine işleyen gözleri ve o gözlerden içeri canlarıyla kurduğum temas belleğimdedir hala. Yabancılaşmış olduğumuz o en vahşi halimize baktırıyordu yönetmen usul usul. Birkaç ay sonra, yaza doğru bir akşamüstü, arkadaşım Şeyda Taluk’la, doktor Murat Kınıkoğlu takibinde vegan olduğu ilk gün buluşmuştuk. Onu çok takdir etmiştim. Ailemizdeki tek vegan Deniz’i takdir ettiğim gibi. Kendime Veganlık üzerine bir iki kitap almakla yetindim. Bir tanesini üstün körü okudum. İkincisine sıra bile gelmedi.

On-Body-and-Soul-cow-looks-up-at-sun-thefilmbok

Aynı yaz bir başka gün, Intermed polikliniğinden gelen bir telefon doktor Murat Kınıkoğlu’nun benimle görüşmek istediğini söyledi. Arayan kişiye bir yanlışlık olduğunu söyledim. Öyleydi. Hastası değildim.  Bu bir işaret belki, diye de düşündüm. Bu ilginç tesadüfler dizisi, THY uçuşlarımda kabin memurunun ısrarla bana vegan menüsü getirmesiyle devam etti. Oysa bilinçli olarak menüde vegan seçimi yapmamıştım. Yine de tüm bunlar, konfor ve iştah ikilisinin birleşmiş gücüyle aşık atamazdı.

Bir sene sonra sağlığımla ilgili bir gelişme hayatıma girdi. Normal bildiğim tansiyon değerlerimin aslında yüksek olduğunu öğrenmiş bulundum. Doktor tansiyon ilacı vermek istedi. İlaca başlamak istemedim ve alternatif doğal yollarını araştırmaya başladım. Özel gıdalar, biraz kilo vermek, meditasyon vb çabalarla… 1 sene geçti, değişen bir şey olmadı. Tansiyon hala yüksekti, anladım ki ailemin genetik mirası yakamdaydı.

Son bir ay içinde yaşadıklarım ise adeta birbirinin içinden gelişti. Gençlere yaptığım danışmanlıkta 17 yaşında vegan iki genç ve onlara her yönüyle destek olan annelerini tanıdım. Onlarla görüşmemin birkaç gün öncesinde yıllık check up kontrolleri ve takibinde de ilk kez görüşmek üzere Dr. Murat Kınıkoğlu için Intermed den randevumu almıştım. Aynı zamanda Vegan Beslenme kitabını okumaya başlamıştım. Randevu günü geldiğinde kitabı bitirmiş olmak ve sorularımı sormak istiyordum. Vegan öğrencilerimle görüşmelerim işte bu günlere denk geldiler. Yine aynı hafta içinde bir aile büyüğümüz damar tıkanıklığına bağlı kısmi felç teşhisi ile hastanede 15 gün geçirdi. Kendisine eşlik edenlerden biri olarak hastaneye giderken yanımda bu kitap vardı ve tanık olduklarım okuduklarımın resmi gibiydi. Ben gelecekte bir gün bir başkasının desteğine muhtaç olarak hastanede yatan kişi olmak istemiyordum.

untitled-45-of-1singleonthesidesDünyanın bir başka coğrafyasında ise ilgiyle takip ettiğim 15 yaşındaki aktivist Greta Thunberg İsveç parlementosu önünde Küresel İklim değişikliğine karşı başlattığı Cuma protestoları ile konuşuluyordu. Polonya’daki iklim zirvesinde politikacı büyüklerine dersini vermişti. Dünya üzerinde binlerce genç bu harekete katılmıştı. Gençler görüyordu, gösteriyordu.

MV5BYWU3ZTk1ZDgtNTFlOC00MGRjLWFiZmQtYmI0Y2JjMmI5YTBkXkEyXkFqcGdeQXVyNzI5MjI4MTc@._V1_Tıpkı benim “danışmanlık yaptığım” gençlerin bana gösterdiği gibi. Ayşe ve annesi veganlık hakkında sorularımı yanıtladılar, bilgilerini paylaştılar. İki belgeselden bahsettiler. “Cowspiricy” , “What the Health”. Hemen izledim. Ve küresel iklim değişikliğinin hiç bahsi geçmeyen en önemli nedeninin hayvansal gıda sektörü kaynaklı olduğunu öğrendim. Bu bilginin nasıl olur da üstü kapalı bir anlaşmışlıkla gizlendiğini öğrenmek çok çarpıcıydı.

Murat Kınıkoğlu’nun iki kitabı da bitmişti. (Vegan Beslenme ve Vegan Sağlık)  Öğrendiklerim, hayvansal gıdanın neredeyse  tüm hastalıkların formasyonuna  katkısını bilimsel araştırmalarla gösteriyordu.  Murat Kınıkoğlu’nun yaptığı bir meydan okumaydı. Çünkü söyledikleri bugüne kadar alışılmış olan yaklaşımların, alışkanlıkların karşısında yer alıyordu.  Hatta yazdıkları, yani gerçekler, dünyanın başka ülkelerinde yine onun gibi cesur  binlerce aktivistin susturulması ile sonuçlanmıştı. Bu konuyu kimse konuşmuyor, konuşamıyordu. Yeryüzü ve üzerindeki her bir canlı, vahşi kapitalist dünya düzeni içinde kazananlar zincirinin, paranın egemenliğindeki bilgi üretimi ve pazarlamasının açıkça kurbanlarıydık.

Bu hayvanlara yapılan zulüm olmanın da ötesinde, gezegenin geleceğini birinci derecede ilgilendiren bir konuydu. Bir insan bedeninin sağlığı içinse en doğru beslenme şekliydi.

c722b186afb55bda3517e303a0f1e234Artık seçenek yoktu. Bilgi ve tesadüflerin birikimi, yargılarımın (ya da cehaletimin diyelim),  konfor ve iştahımın karşısında ilk defa baskın gelmişti. Bu dünyaya bir şekilde gelmiştik ve muhtemelen uzunca bir süre bu hepimizin ortak yazgısıydı. Ama ben artık 2019’a nasıl girmek ve bu dünyadan nasıl ayrılmak istediğimi biliyordum. Bu kendime yeni yıl hediyem oldu. Bu blog yazısını da hem sözümde durmayı kendime gelecekte hatırlatmak, hem de öğrendiklerimi paylaşmak için yazıyorum.

Yaşayan ve doğacak tüm canlılar için daha iyi bir yıl olması dileğiyle…

***

Film:

On Body and Soul / Beden ve Ruh (2017) / Ildiko Enyedi

Cowspiricy: The Sustainability Secret (2014)  / Kip Anderson & Keegan Kuhn

What the Health (2017) / Kip Anderson & Keegan Kuhn

Kitap:

Vegan Beslenme / Dr. Murat Kınıkoğlu

Vegan Sağlık / Dr. Murat Kınıkoğlu

2018, Beni Adımla Çağır

“Beni Adınla Çağır” (Call Me By Your Name, 2017, Yön: Luca Guadagnino) izledikten sonra görülmeyen bir pelerin gibi üzerimize dolanan, yıldız tozundan etkisi günlerce devam eden filmlerden biri oldu benim için. Parelel zamanda yaşadığım diğer tesadüf olmayan tesadüflerle de ben değil, bu yazı kendini yazmaya koyuldu.

Bundan dört gün önce, The School of Life İstanbul’da kariyer üzerine vereceğim bir eğitimin* çevirilerini yaptığım bir günün akşamında izledim filmi. Metinde ve alıştırmaların içinde geçen ‘Aile Senaryoları’ için şu sözleri çevirmiştim, “aile beklentileri arka fonda hala işliyor, önem taşıyor ve kariyer seçim sürecimize etki ediyor- bunları biz farkında olmadan yapıyor.” Çevirirken düşündürdü, düşündürürken anımsattı. Beni otuz yıl geriye götürdü. Babama mektup 1988Merdivenlerden ışık hızıyla inip, babama ait kutunun kapağını açıp, üniversite son sınıfta onlara sormadan aldığım bazı kararlarla ve yaptığım değişimlerle ilgili anne ve babama gönderdiğim 6 sayfalık mektubu açtırdı. Tam otuz yıl sonra o satırlara göz gezdirdi. O satırlarda, Harbiye’de bir restoranda gitar çalıp şarkı söylemeye başlamış, buradan kazandığı parayla 6 kişilik yurt odasından tek kişilik bir odaya çıkmış, bir taraftan onların sevgi ve onayını kaybetmekten korkan ama bir taraftan maddi manevi her türlü reddi göze almış bir genç kız vardı. Bu satırları postaya verdikten sonraki 24 saatlik şüpheli bekleyişi hala hatırlarım. Bu bağımsız davranışımı ya kendi yörüngelerinden, otoritelerinden sapma olarak değerlendirip rest çekeceklerdi, ya da irademe saygı duyacaklar ve yanımda olmaya karar vereceklerdi. Birincisi değil, ikincisi oldu. Onlara mektupta çizimlerini gönderdiğim tek kişilik odama, evden ayrılmadan dinlemeyi sevdiğim plakları gönderdi babam. Ve hayat böylece devam etti. Şimdi bakıyorum, o zamanların ürkek ama cesur girişimleri, şimdi hala hayatımda devam eden müzik kariyerinin yapı taşları olmaktaymış.

Filmde ise, kendini aşkta, aynı cinsten bir başkasının aşkında bulan genç bir erkeğin öyküsü vardı. Elio ve Oliver birbirilerine kendi isimleriyle seslendiler. Aşkta birbirinin içinde kaybolmanın, bir başkasının ismine teslim olmanın olağanüstü zerafetle işlendiği bir filmdi. Filmin içindeki kahramanlardan bir başka ikisi de, aşkın içinde kendi kimlik keşfinde olan 17 yaşındaki Elio’nun coşkusunun, kafa karışıklığının, acısının yanında olan anne babasıydı. Geçmişten yakaladığım, izledikten sonra mektupa koşturan, kendi çocuklarım için olmak istediğim, her koşulda önündeki varlığın kendi yaşamı ve yaşam iradesi önünde saygıyla eğilen ve sevgiyle sarılan bir anne baba olmanın en güzel örneklerinden biriydi. Dayanamadım, babanın oğluyla yaptığı konuşmayı kağıda döktüm. Baba, Elio’nun kendisine açmadığı gerçeğini bildiğini ve onun yanında olduğunu hatırlamak isteyen şu sözleri söylüyordu.

Beni Adımla Çağır“ -Hiç beklemediğimiz anda, doğa ana bir katakulli çevirip en zayıf noktamızı bulur. Sadece… yanında olduğumu hatırla. Şu anda hiçbir şey hissetmiyor olabilirsin. Belki hiç bir zaman bir şey hissetmek istemeyeceksin. Bu konuları benimle konuşmak istemiyor olabilirsin ama… önceden açıkça hissettiğin şeyi yeniden hisset. Bak, güzel bir arkadaşlık kurdunuz. Belki arkadaşlıktan da öteydi. Ve ben size imreniyorum. Benim yerimdeki çoğu ebeveyn tüm bunların unutulup gitmesini ister. Oğullarının bundan kurtulması için dua eder ama.. ben o ebeveynlerden değilim. Yaralarımız hızla iyileşsin diye kendimizi hırpalayıp dururuz. Otuz yaşına geldiğimizde de çökmüş oluruz. Ve her yeni biriyle her başlangıcımızda sunacağımız daha az şeyimiz kalır. Ama kendini bir şey hissetmemek için zorlamak ya da hiçbir şey hissetmemek… ne büyük kayıp olur. Yersiz mi konuştum?

_ … (Elio, hayır anlamında başını sallar)

Beni Adınla Çağır_ O halde bir şey daha söyleyeceğim. Şüpheleri gidermiş olur. Yaklaşmış olsam da asla sizin gibi bir şey yaşayamadım. Bir şey beni hep tuttu. Ya da engel oldu. Hayatını nasıl yaşadığın seni ilgilendirir. Sakın bunu unutma. Kalbimiz ve bedenimiz bizlere bir kereye mahsus verilmiştir. Sonra bir de bakarsın kalbin yorgun düşmüş. Bedenin de kimsenin bakmayacağı bir hale gelmiş. Yanına yaklaşmak istenilmesi şöyle dursun. Şu anda kederlisin. Acı çekiyorsun. Bunu yok etme. Aldığın keyfi de öyle.” 

IMG_5161Ve bu bir dizi yaşantı, dün akşam bir başka çekim gücüyle gittiğim Arbil Celen Yunca’nın “Döngünün Gücü Masalı” ile tamamlandı. İyi ki gittim ve Arbil’i yakından tanıdım. Dün akşamdan bende kalan şarkılar, masal kahramanları, anlaşmalar hala işlemekte… Bu masalların içinde bir yerde bir baba ve bir kızın arasında, henüz kızının iradesine hakkını teslim etmemiş bir üst irade ve bu yüzden serbest kalamamış bir sevgi vardı. Bu yüzden acı çeken ve acısı kalp atışına dokunan bir baba vardı.

Beni Adınla Çağır… Babama mektup… Aile Senaryoları… Döngünün Gücü Masalı

Dört gün içinde bu dörtlünün buluşması bir tesadüf mü? Hayır, demek yerine, ‘tesadüf’ için Ömer Faruk’un “Yarabıçak” kitabından bir alıntıyı (s. 207) paylaşayım ve bunlar son sözler olsun. 2018’in iradeye ve özgürlüklere saygı duyabildiğimiz ve bunu sevgiyle yapabildiğimiz bir yıl olabilmesi dileğiyle…

Göçebe düşünceyi benimseyenler tıpkı okyanusa akan ırmak gibi durmaz, dolaşır, atlar, deler ve hep akar; onu bağlamaya çalışan kod’lara aldırış etmez, hayatın tüm veçhelerine kendini açar, hiçbir sınır onu durdurmaz… Onlar için “tesadüf” uzak bir olasılık olmaktan çıkar, mümkün olana dönüşür; hayatın “tesadüf” çağrısı duyulabilir, görülebilir, dokunulabilir, koklanabilir, tadılabilir hale gelir. “Tesadüf” hayatın sana hazırladığı sürprizdir, yaşadığını gösteren çığlıktır!”

***

* “Kariyer Potansiyelimizi Nasıl Belirleriz?” Alain de Button tarafından hazırlanmış ve The School of Life İstanbul bünyesinde verilen bir atölye çalışması. İlk eğitim tarihi 28 Şubat 2018. Hakkında daha fazla bilgi için; https://www.theschooloflife.com/istanbul/program/herey/kariyer-potansiyelimizi-nasil-belirleriz/√

 

#AdaletYürüyüşüm

Adalet yürüyüşü

Adalet yürüyüşünün 20. gününde, yürüyen yaklaşık yirmi bin insandan biriydim. Kocaeli’nde bando eşliğinde başlayan 19 km’lik yürüyüş İzmit ve Derince içinden geçerek Yarımca’da son buldu.

Kalabalık içinde yürürken, birilerinin yanında kalmak kolay değildi. Nitekim ben de bir grupla gelmiştim ama kısa bir süre sonra, kalabalığın isimsiz ve her an her yerde olabilen doğal üyesi oldum. Yanından ayrılmak istemediğim Romanlar ve müziği ile birlikte uzun süre, onları kaybedince de içinden geçtiğimiz şehrin bize bakan pencerelerinin seyrinde uzun zaman yürüdüm.

Yürüyüşün 20. gününün bu yönüyle çok özel olduğunu düşünüyorum şimdi. Bir şehrin içinden geçmiştik. Apartman dairelerinin caddeye cepheli pencerelerinden bakışlarıyla, elleriyle, salladıkları bayraklar, bezlerle selamlayan, yürüyüşe coşkularıyla katılan insanlar, yürüyüşün beni en etkileyen taraflarından biri oldu. Yürürken hemIMG_9569 yürüyen, hem de oradan bakan oldum ve şunu düşündüm: Bu insanlar ve hepimiz yıllardır giderek artan bir şiddette üzerimize çöken bir karabasanın ağırlığı altında, ‘nasıl olsa hiç bir yerimi hareket ettireme-yeceğim’ diyerek, hareket etmeyi istemekten bile vazgeçmiştik. Öğrenilmiş çaresizliğimiz, kabullen-diğimiz gerçeğimiz olmuştu. Ve evet biz bu insanların evinin önünden değil, kalplerinin içinden geçiyorduk. Gerçektik. Binlerce kişinin bedeninde somutlaşmış, yürüyüşe geçmiş ve dile gelen bir adalet talebiydik. İhtiyacı olanın, umut etmeye özlem duyanın içinden geçiyorduk. Bir tür şifaydı bu. Şifa verirken şifalanıyorduk. Çoluğu çocuğu, genci yaşlısı çoktandır kapalı duran pencere kepenklerini açmış, içeri giren güneşin tadını çıkarıyordu. Işıkla kamaşan gözler ışıl ışıl, mutluluktan yaşlıydı.

IMG_9512Yürüyüşün coşkusu içinde düşünmek kolay değil. Ancak yürüyüşün ardından, tanıklığın coşkusunu içinizde hala hissederken düşünmeye kaldığınız yerden, yürüyüşten zihninizde kalanlarla devam ediyorsunuz. Neydi bu kadar güzel olan?

Adalet soyut bir kavram ve katılan her birey veya ve topluluk için pratikte farklı biçimler ifade edebilir. Karşılıklı adaleti konuşmaya başladığımızda aramızda sınırların belirdiği, senin benden ayrıldığı farklı biçimlerine varılabilir. Bu yürüyüşün bu kadar güzel olmasının nedeni tam da buydu. Henüz bu ayrıma gitmeden, adalet isteminin ne kadar kutsal, insanca yaşamanın ne denli vazgeçilmezi olduğunun  tek bir ağızdan dile getirilmesi ve bunu birlikte hissettmenin coşkusuydu.

Bu ortak talep, talep eden herkesin eşitliğini ifade ediyordu. Kim olduğumuz, yanımızdakinin kim olduğu, ne olduğu önemini yitirmişti. Yan yanaydık ve ortak bir derdimiz vardı. Hem kendimiz, hem de herkes adına bir talepte bulunuyorduk. Güzel olan buydu. Bu ortak duygu, bu ortak gerçek her zaman hatırlanmaya, hiç unutmamaya değer bir kutsal. Bundan sonra adalet tanımlarımıza bakarken ve onu yeniden düşünürken, adaleti kendimiz için değil ‘herkes için’ istemenin önünü açacak bir deneyimdi. Tüm deneyimler gibi geçiciydi. Ama yaşanmıştı ve bir iz bırakmıştı. Bu yürüyüşe bunu yaşayacağımı bilerek gelmiştim. Öyle de oldu.

IMG_9505

Dileğim, yürüyerek adaleti arayan ve talep eden herkesin, adaletin herkes için olduğunun, seni/beni, sizi/bizi tanımadığının, ayrımlarla eksildiğinin, kişiselleştirmelerle hükmedici olduğunda birleşmesidir. Adalete eksiltmeden sahip çıkmaktır. Umuyorum, bu deneyim, kutsal saydığımız başka değerlerle adaleti yan yana koyabilmeyi ve evrensellikleri üzerine kafa yormayı kolaylaştırır. İçine doğduğumuz veya empoze edilmiş, bugün adil bir demokrasi toplumu olmamıza engel düşünce kalıplarına ve değerlerine yeniden ve bir adım geriden bakmayı mümkün kılar. Sorgulayabilmenin, soru sormanın ve özgün yanıtlar üretmenin önünü açar. İnanmak istiyorum ki bundan sonra neye evrileceğini henüz bilemediğimiz bu yürüyüş, yarattığı ve oluşturduğu bellekle, belki yakın dönemde, belki daha sonra ama mutlaka daha özgür ve adil bir toplumsal düzenin nedenlerinden biri olacaktır.